Zo moe

Zo moe

Je wilt alles uit het leven halen. Als het mooi weer is naar buiten (tuinieren, wandelen of fietsen) en met slecht weer actief zijn in het huishouden (eindelijk die kast uitmesten) of het aanhalen van je sociale contacten (op de thee bij een vriendin die je lang niet hebt gezien). Althans, dat wil ik.

En dat valt niet altijd mee. Een mens heeft maar een bepaalde hoeveelheid energie tot de beschikking en dat is vaak minder dan we zouden willen. En eigenlijk is mijn energie ook altijd minder dan die van de mensen om me heen. Die indruk heb ik in ieder geval.

Lang heb ik gemeend toch aan de norm te moeten voldoen en propte mijn (vrije) tijd vol met activiteiten. Ik zei ook zelden tot nooit ‘nee’ wanneer mensen me voor iets uitnodigden. Om vervolgens steeds opnieuw te merken dat ik prikkelbaar was, moe en ontevreden.

Uit onderzoek blijkt dat er veel mensen zijn met een burnout. Het worden er steeds meer, waaronder ook steeds meer jonge mensen. Studenten zelfs, waar toch altijd van gezegd werd dat ze een zorgeloos leven leiden met veel tijd voor leuke, sociale, activiteiten. De realiteit is veranderd, zoveel is duidelijk. Ook studenten gaan tegenwoordig gebukt onder de (tijds)druk van presteren. Ik merk dit ook in mijn praktijk. Ook daar melden zich veel mensen met klachten van overbelasting en, als het erger is, burnout. En ja, daar zijn ook veel jonge mensen bij die studeren of aan het begin staan van hun carrière.

Hoe is het eigenlijk met jou? Ervaar jij druk? Ga jij wel eens over je grenzen? Doe je wel eens dingen terwijl je eigenlijk grote behoefte hebt aan rust: niets hoeven, slapen, lezen of wat jou ook maar helpt om je batterij op te laden.

Misschien zou je weleens ‘nee’ willen zeggen, maar is de praktijk weerbarstig. Misschien worden je vrienden wel boos als je niet op hun feest komt. Misschien ga je de vriendschap verliezen als je alweer zegt dat je niet mee gaat shoppen. Dat zijn allemaal onzekerheden die je je op de hals haalt als je trouw bent aan wat goed is voor jou.

Veel mensen kunnen er inmiddels niet meer omheen. Ze raakten burnout en hadden niets meer te kiezen: ze moesten een stap terug doen. Vaak zijn dat mensen die juist de lat hoog leggen, die perfectionistisch zijn, loyaal, en graag iedereen tevreden willen houden. Herstellen van extreme vermoeidheid door rust is één ding. Voorkomen dat je moe wordt door ‘nee’ te verkopen aan mensen is een tweede, dit gaat geregeld tegen de sociale norm in. Als je niet oplet kun je op een gegeven moment aan beide niet meer ontsnappen.

Mijn advies is: ben het voor! Begin nu om je grenzen te leren voelen en ze aan te geven bij je dierbaren. Een tip die ik mijn cliënten vaak geef is om regelmatig (bijvoorbeeld één keer per week) een bezinningsmoment in te plannen. Je gaat dan voelen hoe het met je is. Ben je moe? Of niet, heb je misschien nog energie over? Kijk terug op de week om te zien of je over de grens bent gegaan.

Als je moe bent en je ziet dat je over je grenzen bent gegaan, vraag je af wat de momenten waren dat je, achteraf gezien, een andere keuze had willen maken. Als soortgelijke situaties zich weer voordoen, (bijvoorbeeld je hebt een tentamen voor de boeg en een vriend vraagt om iets samen te gaan drinken) vraag dan bedenktijd.  ‘Nee zeggen’ moet je leren en dat begint met herkennen wanneer je het wilt doen. Even nadenken over iets geeft je de ruimte om te bepalen of iets wel of niet past voor je. Als je direct beslist loop je het risico om in je oude valkuil te trappen en ‘ja’ te zeggen. En daarna heb je spijt….. Dus, manage je eigen ruimte om te kunnen bepalen of je iets wilt of niet.

Het kan een burnout voorkomen en geeft je de kans om werkelijk te gaan leven zoals bij je past zonder dat je bijvoorbeeld een levenscrisis hoeft te krijgen. En ja, misschien zal niet iedereen het begrijpen (dat zijn overigens wel de mensen die je over een paar jaar, als je ze tegenkomt in de stad, vertellen dat ze thuis zitten met een burnout).  Misschien sneuvelt er een vriendschap. En misschien is dat niet zo erg als dat het nu lijkt.

Vrienden die geen respect hebben voor je grenzen zijn eerder ballast dan een aanwinst, toch?

Echte vrienden zijn naar mijn mening de mensen die net als jij begrijpen dat niet alles hoeft;  dat het tempo van de huidige maatschappij erg hoog ligt en dat een vriendschap net zo waardevol kan zijn als je elkaar niet iedere week ziet.